Projekt FanpLESStic-sea
| Całkowity budżet projektu | 2 968 068,80 EUR |
| Okres realizacji Projektu | 1 stycznia 2019 r. do grudnia 2021 r. |
przy wsparciu finansowym ze strony UE w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (program Interreg BSR).
Projekt FanpLESStic-sea zrzesza organizacje partnerskie z ośmiu krajów nadbałtyckich: Szwecji, Finlandii, Norwegii, Danii, Polski, Łotwy, Litwy i Rosji. Polskę reprezentowały dwa podmioty z Gdańska: Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna Sp. z o.o. i Gdańskie Wody Sp. z o.o.
Międzynarodowy projekt badawczy FanpLESStic-sea koncentrował się na działaniach, których celem było zmniejszenie ilości mikroplastiku odprowadzanego do wód Morza Bałtyckiego oraz eliminowanie jego potencjalnych źródeł. Projekt miał na celu również zwiększenie świadomości i poszerzenie wiedzy dotyczącej dróg rozprzestrzeniania mikroplastiku i źródeł jego pochodzenia.
By pozyskać niezbędną wiedzę do realizacji założonych celów, w ramach projektu przeprowadzono badania zawartości mikroplastiku w różnych elementach środowiska, w miejscach związanych z działalnością człowieka. Dodatkowo zweryfikowano możliwość wykorzystania opłacalnych metod/technologii eliminacji mikroplastiku w miejscach jego potencjalnego występowania.
Mikroplastik – cywilizacyjny problem dla środowiska i zdrowia człowieka
Zanieczyszczenie wód odpadami to jedno z największych wyzwań ekologicznych naszych czasów, a plastik jest jednym z najczęściej występujących śmieci w środowisku wodnym. FanpLESStic-sea to projekt badawczy, którego celem było zapobieganie i zmniejszenie zanieczyszczenia wód mikroplastikiem, w tym wód Morza Bałtyckiego.
Te, niebezpieczne dla środowiska i zdrowia człowieka, cząstki plastiku nie przekraczają 5 mm. Jednym z problemów, które ograniczają wiedzę na ich temat jest fakt, że obecnie nie istnieje jednolita i skuteczna procedura badawcza w zakresie pomiaru, poboru próbek i analizowania mikroplastiku w różnych formach, co utrudnia porównywanie wyników prowadzonych przez różne podmioty i ośrodki. Bez wiarygodnych metod analitycznych nie można określić faktycznej ilości tego mikrozanieczyszczenia w środowisku, co oznacza, że nie można ustalić, które źródło pochodzenia jest najgroźniejsze i jaki ma wpływ na środowisko. Z tego powodu, w projekcie wszystkie próbki do badań były pobierane w ten sam sposób i badane przy wykorzystaniu tej samej metodyki, która została ujednolicona i wystandaryzowana.
GIWK Sp. z o.o. w ramach udziału w projekcie przeprowadził m.in. badania zawartości mikroplastiku w wodzie pitnej i w ściekach, zweryfikował stopień jego usuwania w wyniku procesu uzdatniania wody i oczyszczania ścieków oraz przy zastosowaniu procesu z wykorzystaniem złóż hydrofitowych, testowanego w stacji pilotażowej wybudowanej na terenie oczyszczalni w ramach innego międzynarodowego projektu. Spółka również realizowała kampanię edukacyjną nt. mikroplastiku i jego szkodliwości dla środowiska i zdrowia człowieka oraz nadzorowała realizację analogicznych kampanii przez innych partnerów projektu. Punktem wyjścia do wdrożenia kampanii były działania prowadzone w ramach dobrze przyjętej i głośnej, nie tylko w Gdańsku, kampanii edukacyjnej pn. „Miasto na detoksie”. Ambasadorem projektu była Katarzyna Bosacka – znana dziennikarka prasowa i telewizyjna. Dzięki tej współpracy powstały trzy programy nt. mikroplastiku, które zostały wyemitowane na kanale EkoBosacka:
MikroPLASTIK – MakroPROBLEM https://www.youtube.com/watch?v=j5AvspCqgHs;
10 ekogadżetów za grosze https://www.youtube.com/watch?v=y-1Os-5pSc8; Ekopostanowienia noworoczne https://www.youtube.com/watch?v=ePSngSntTCs.
Lider i efekty projektu
Liderem projektu był Szwedzki Ośrodek Badawczy Wody.
Pozyskana wiedza pozwoliła wypracować rozwiązania technologiczne i umożliwiła podejmowanie bardziej świadomych decyzji w przyszłości.
Dzięki realizacji projektu:
- pozyskano wiedzę na temat pochodzenia mikroplastiku i dróg jego rozprzestrzeniania,
- dokonano oceny skuteczności technologii, które pozwalają zmniejszyć ładunek mikroplastiku lub zmniejszyć ryzyko jego przedostawania się do cieków wodnych,
- zwiększono wiedzę i zaangażowanie osób podejmujących decyzje poprzez sugestie, w jaki sposób wdrożyć opłacalne metody redukcji mikroplastiku.
Inne działania zrealizowane w ramach projektu:
- stworzenie modelu określającego źródła występowania, wizualizację ścieżek migracji mikropastiku, który zostanie zastosowany w miastach / regionach partnerskich,
- przetestowano nowe, pilotażowe technologie: filtrowania mikroplastiku, zrównoważonego systemu drenażu jako środka do usuwania mikrodrobin, usuwania mikroplastiku z wód opadowych,
- zdefiniowano innowacyjne struktury zarządzania i angażowania jak największej liczby osób do wdrażania skoordynowanych i opłacalnych działań, które doprowadzą do wprowadzenia lokalnych rozwiązań oraz planów inwestycyjnych dla każdego regionu partnerskiego,
- rozpowszechniano wyniki projektu, w tym raporty dotyczące ograniczeń i sposobów ich pokonywania, w celu zwiększenia potencjału, jaki mają instytucje zarządzające w zakresie wykorzystywania zaawansowanych i ukierunkowanych na rozwiązanie problemu metod usuwania mikroplastiku.
