Infrastruktura wodociągowa

System wodociągowy możemy zdefiniować jako układ technologiczny, którego zadaniem jest dostarczenie wody do miejsc jej użytkowania w potrzebnej ilości, jakości i o wymaganym ciśnieniu. Wody w sieci wodociągowej nie może brakować nawet w chwili maksymalnego zapotrzebowania. Prawidłowe funkcjonowanie systemu wymaga niezakłóconej współpracy poszczególnych jej elementów: ujęć, stacji uzdatniania wody, sieci, zbiorników wody, przepompowni i hydroforni.

Schemat działania infrastruktury wodociągowej w Gdańsku.

Elementy infrastruktury wodociągowej Gdańska:

UJĘCIA WODY

Aktualnie gdański system wodociągowy składa się z:

7 podstawowych ujęć wód podziemnych,
1 ujęcia powierzchniowego,
2 ujęcia lokalnego,
2 ujęć rezerwowych.

Mieszkańcy Gdańska zaopatrywani są w wodę podawaną z:

1 ujęcia powierzchniowego Straszyn,
1 ujęcia drenażowego Pręgowo,
8 ujęć głębinowych:
- Lipce,
- Czarny Dwór,
- Zaspa Wodna,
- Dolina Radości,
- Zakoniczyn,
- Osowa,
- Oczyszczalnia Wschód,
- Smęgorzyno.

Część mieszkańców Żabianki jest zaopatrywana z dwóch ujęć głębinowych w Sopocie. W sytuacjach awaryjnych istnieje możliwość podawania wody pitnej z ujęć rezerwowych Krakowiec i Świbno.

Ujęcia pracujące w wodociągu centralnym	Ujęcia lokalne	Ujęcia rezerwowe
Straszyn (powierzchniowe) Lipce Czarny Dwór Zaspa Wodna Dolina Radości Pręgowo Zakoniczyn Osowa	Oczyszczalnia Wschód Smęgorzyno	Krakowiec Świbno

Zasoby wód podziemnych stanowią od lat podstawowe źródło zaopatrzenia w wodę mieszkańców Miasta Gdańska.
Gdański system wodonośny obejmuje następującej piętra wodonośne: wód czwartorzędowych, trzeciorzędowych oraz kredy. Wszystkie piętra wodonośne zasilane są na wysoczyznach polodowcowych (Pojezierze Kaszubskie), a drenowane są w pradolinie Redy, na nizinach nadmorskich i w Zatoce Gdańskiej.

Początki eksploatacji wód podziemnych sięgają drugiej połowy XIX wieku. Pierwsze komunalne ujęcie wody oddano do eksploatacji w 1869 roku w Pręgowie na Pojezierzu Kaszubskim. Opierało się ono na ujmowaniu wód podziemnych za pomocą systemu drenów. Woda grawitacyjnie doprowadzana była do Zbiornika Wody Stara Orunia, a następnie do miejskiej sieci wodociągowej. Ujęcie to pracuje do dnia dzisiejszego, stanowiąc unikalny już system ujmowania wód podziemnych.

GDAŃSKIE UJĘCIA:

LIPCE	pracuje od 1973 r. położone jest ok. 3,5 km na południe od centrum Gdańska, w zlewniach dwóch rzek: Starej Raduni i Czarnej Łachy. Linia studzien ma długość 4,4 km i rozciąga się od Oruni do Radunicy. północna gałąź ujęcia, składająca się z 7 studni, w tym: 6 studni czwartorzędowych i 1 kredowej, leży na terenie Gdańska (w dzielnicy: Orunia-Św. Wojciech-Lipce). południowa gałąź ujęcia, składająca się z 14 studni, w tym: 13 czwartorzędowych i 1 kredowej, położona jest na terenie Gminy Pruszcz Gdański. w otoczeniu ujęcia zdecydowanie przeważa rolnicze wykorzystanie terenu. w rejonie ujęcia „Lipce” znajduje się sieć obserwacyjna do monitorowania położenia zwierciadła wody oraz stanu chemicznego wody podziemnej. ujmowana w 19 studniach czwartorzędowych i 2 kredowych woda, przed skierowaniem do sieci miejskiej podlega uzdatnianiu, a następnie magazynowaniu w 2 zbiornikach wody czystej. Wokół ujęcia „Lipce” istnieje sieć otworów obserwacyjnych, pozwalających monitorować położenie zwierciadła wody w ujmowanej warstwie wodonośnej oraz analizować ewentualny wpływ na przyległe tereny.
CZARNY DWÓR	położone jest na Tarasie Nadmorskim w odległości 600-900 m od brzegu morza, w obrębie dzielnic mieszkaniowych: Jelitkowo, Przymorze i Zaspa. woda ujmowana jest za pomocą pomp głębinowych. studnie ujmują przede wszystkim czwartorzędowy poziom wodonośny (ok. 70% całkowitego poboru), a także w mniejszym stopniu poziom kredowy i trzeciorzędowy. złożone jest z 38 studni głębinowych. Ujmowana woda ze studni, po wstępnym napowietrzeniu, uzdatniana jest w filtrach w systemie dwustopniowym, a następnie kierowana jest do zbiorników wody czystej. Ze zbiorników woda pitna przetaczana jest do sieci miejskiej. zaopatruje mieszkańców osiedla Przymorze, części Żabianki i Zaspy.
ZASPA WODNA	położone jest w bezpośrednim sąsiedztwie Pasa Nadmorskiego, u zbiegu ulic Chrobrego i Powstańców Wielkopolskich w Gdańsku-Wrzeszczu. jedno z ważniejszych ujęć wody Gdańska, zaopatrujące mieszkańców dzielnic Wrzeszcz i Zaspa. ujęcie ujmuje piętra czwartorzędowe i kredowe. Cały obiekt tworzy zespół 12 studni czwartorzędowych i 3 studni kredowych oraz stacja pomp i uzdatniania. Woda surowa ze studni kierowana jest do stacji uzdatniania wody, gdzie, po uzdatnieniu na filtrach, przetaczana jest do sieci miejskiej. w 2011 r. została zakończona modernizacja SUW „Zaspa Wodna”. Celem inwestycji było uzyskanie średniej wydajności stacji, wynoszącej 250 m³/h, zwiększenie elastyczności pracy SUW poprzez przebudowę istniejącego układu technologicznego (w tym pełna automatyzacja SUW) oraz budowa nowych obiektów, w tym zbiornika wody czystej, komór zasuw i zbiornika wód technologicznych. Dla pełnego wykorzystania zasobów wodnych ujęcia, wybudowano nowy rurociąg połączeniowy DN400, o długości około 1000 m, łączący lewary SUW „Zaspa Wodna” i SUW „Czarny Dwór”.
DOLINA RADOŚCI	położone jest ok. 5 km na południowy zachód od Oliwy, na obszarze leśnym, w dwóch dolinach: Potoku Oliwskiego i jego dopływu, w granicach Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego w Gdańsku-Oliwie. obecnie ujęcie składa się z 5 studni głębinowych usytuowanych w Dużej Dolinie oraz 5 - w Małej Dolinie. Ujmowana woda z ww. studni tłoczona jest do stacji uzdatniania wody, skąd po uzdatnieniu na filtrach podawana jest, poprzez pompownię drugiego stopnia, do sieci miejskiej. ujęcie zaopatruje w wodę mieszkańców dzielnicy Gdańsk Oliwa. w 2011 roku zakończono modernizację ujęcia i stacji uzdatniania wody. Celem modernizacji obiektów na ujęciu i stacji uzdatniania wody było: uzyskanie wydajności ujęcia i SUW „Dolina Radości” Q=420 m³/h. uzdatnienie wody w celu uzyskania jakości zgodnej z obowiązującymi przepisami, a dla żelaza i manganu - uzyskanie bardziej restrykcyjnych wartości w stosunku do wymagań Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. poprawa niezawodności jakościowej i ilościowej produkcji wody.
PRĘGOWO	jest ujęciem drenażowym. Składa się ono z dwóch ciągów drenarskich, ułożonych w Dolinie Pręgowskiej i w Dolinie Ostróżek. główne ciągi drenażowe, posadowione na głębokości 4÷5 m p.p.t., zostały wykonane w formie galerii o łukowatym sklepieniu zbudowanym z cegły. W latach 1991-1992 system drenażu w Dolinie Pręgowskiej został rozbudowany o dwa ciągi o długości 213 i 81 m. Długość głównych ciągów drenażowych w Dolinie Pręgowskiej wynosi ok. 1700 m, a ciągów bocznych ok. 1000 m. ujęcie zlokalizowane jest na terenie Gminy Kolbudy. aktualnie woda spływa grawitacyjnie rurociągami do studni zbiorczej, a następnie do stacji uzdatniania wody (oddanej do użytkowania 2 listopada 2010 r.), skąd po uzdatnieniu kierowana jest do sieci miejskiej.
STRASZYN	ujęcie wody powierzchniowej. znajduje się na terenie Gminy Kolbudy. woda surowa pobierana jest ze zbiornika elektrowni wodnej w Straszynie, zlokalizowanego na rzece Raduni. woda z ujęcia "Straszyn" dostarczana jest do dzielnic: Orunia, Ujeścisko, Chełm, Suchanino, Morena, Niedźwiednik, Siedlce, Łostowice, Jasień oraz do wsi: Bielkowo, Kowale i Jankowo, położonych w Gminie Kolbudy. podstawowe elementy ciągu technologicznego ujęcia wody i stacji uzdatniania to: czerpnia - znajduje się w odległości 120 m od brzegu jeziora, woda czerpana jest 2 rurociągami o średnicy 1400 mm, sita obrotowe, które usuwają zanieczyszczenia mechaniczne oraz zawiesinę mineralną i organiczną, pompownia I stopnia, komora ozonowania wstępnego, komory koagulacji, flokulacji i osadniki do sedymentacji, filtry żwirowe, komora ozonowania pośredniego, komora filtrów węglowych, 2 zbiorniki magazynowo-ruchowe, każdy o obj. 6000 m³, pompownia II stopnia.
OSOWA	zlokalizowane jest w Gminie Żukowo, we wsi Chwaszczyno. na terenie ujęcia zlokalizowanych jest 9 studni głębinowych, stacja transformatorowa i magistrala wodociągowa do dzielnicy Osowa. w 2011 roku zakończono budowę stacji uzdatniania wody (SUW) „Osowa” wraz ze zbiornikiem Osowa. Celem inwestycji było uzdatnienie wody ze zmodernizowanego ujęcia „Osowa”, aby dostosować parametry fizyko-chemiczne i bakteriologiczne wody do obowiązujących przepisów dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. W ramach inwestycji wybudowano: budynek stacji uzdatniania wody wraz z rurociągami i urządzeniami technologicznymi, stacją transformatorową, kotłownią olejową, częścią socjalną, zbiornik trzykomorowy wody uzdatnionej wewnątrz budynku SUW, o pojemności 2590 m³, inne obiekty i sieci niezbędne dla funkcjonowania stacji uzdatniania wody i ujęcia.
ZAKONICZYN	zlokalizowane jest przy ul. I Brygady oraz ul. II Brygady. powstało wskutek połączenia nieczynnych ujęć wody: „Łostowice”, „Zakoniczyn” oraz nowo wybudowanych studni. w 2011 roku zakończono budowę ujęcia i stacji uzdatniana wody. Inwestycja zapewniła zwiększenie bezpieczeństwa dostaw wody dla mieszkańców Gdańska i jednocześnie zagwarantowała dostarczenie wody o jakości zgodnej z obowiązującym Rozporządzeniem Ministra Zdrowia. W ramach inwestycji wykonano: budynek stacji uzdatniania wody wraz z dwoma zbiornikami wody czystej, o łącznej pojemności użytkowej 532,6 m³, uczynniono 1 odwiert przy ul. II Brygady, wybudowano 3 nowe studnie przy ul. I Brygady i ul. II Brygady.

STACJE UZDATNIANIA WODY

SUW ZASPA WODNA

Woda z ujęcia kierowana jest pompami zainstalowanymi w studniach głębinowych do pompowni wody II stopnia, a następnie do systemu natleniania i filtracji wody, w celu usunięcia obecnych w wodzie zanieczyszczeń (mętność, żelazo i mangan). Część wody surowej, ujmowanej studniami głębinowymi, transportowana jest rurociągiem tłocznym do SUW Czarny Dwór.

Oczyszczanie wody odbywa się na filtrach pionowych ciśnieniowych w układzie filtracji dwustopniowej. Każdy stopień filtracji składa się z trzech pracujących równolegle filtrów. Filtry wypełnione są warstwą żwiru, zalegającego bezpośrednio na systemie drenażowym filtrów i tworzącego tzw. warstwę podtrzymującą, oraz warstwą piasku kwarcowego, stanowiącego właściwe złoże filtracyjne. Przed filtracją do wody dodawany jest tlen. W przeciwieństwie do pozostałych stacji uzdatniania w Gdańsku, do natleniania wody nie jest wykorzystywane powietrze, a czysty tlen. Tlen w postaci ciekłej magazynowany jest na terenie stacji uzdatniania w przeznaczonym do tego celu zbiorniku, a następnie odparowywany w tzw. parownicy i wprowadzany do wody przed drugim stopniem filtracji. Skuteczne wymieszanie czystego tlenu z wodą zapewniają mieszacze statyczne. Woda odpływa z filtrów systemem drenażu, zbudowanym z dysz filtracyjnych szczelinowych.

Układ rurociągów i armatury umożliwia zarówno pracę w układzie szeregowym (2 stopnie filtracji), jak również w układzie równoległym (1 stopień filtracji). Przy pracy w układzie filtracji dwustopniowej usuwanie żelaza odbywa się na pierwszym stopniu filtracji, natomiast usuwanie manganu - na drugim stopniu filtracji.

Filtry poddawane są cyklicznemu płukaniu, w celu usunięcia z nich nagromadzonych zanieczyszczeń i zapewnienia efektywnego usuwania zanieczyszczeń.

Płukanie filtrów prowadzone jest wodą oczyszczoną za pomocą pomp wody płuczącej i dmuchawy powietrza. Proces płukania składa się z 3 faz: powietrznej, wodno-powietrznej i wodnej.

Woda z płukania filtrów odprowadzana jest do zbiornika retencyjnego, skąd grawitacyjnie kierowana jest do kanalizacji sanitarnej.

Po procesie filtracji woda poddawana jest dezynfekcji za pomocą niskociśnieniowej lamp UV z automatycznym systemem czyszczącym. W sytuacjach awaryjnych woda może być dezynfekowana podchlorynem sodu.

Średnia dobowa produkcja wody na SUW Zaspa Wodna w 2019 roku wyniosła 4720 m³/d.

SUW CZARNY DWÓR

Woda z ujęcia kierowana jest pompami zainstalowanymi w studniach głębinowych na system napowietrzania i filtracji wody, w celu usunięcia obecnych w wodzie zanieczyszczeń. Oczyszczanie wody przebiega w układzie filtracji dwustopniowej, w którym usuwanie żelaza i manganu przebiega w osobnych filtrach, odpowiednio na pierwszym i drugim stopniu filtracji. Każdy stopień filtracji składa się z 8 pracujących równolegle filtrów pionowych ciśnieniowych. Przed każdym stopniem filtracji woda jest napowietrzana w 2 pracujących równolegle aeratorach ciśnieniowych. Stężenie tlenu w wodzie po napowietrzaniu monitorowane jest w sposób ciągły sondami tlenu rozpuszczonego.

Filtry poddawane są cyklicznemu płukaniu, w celu usunięcia z nich nagromadzonych zanieczyszczeń i zapewnienia efektywnego usuwania zanieczyszczeń z wody. Płukanie filtrów prowadzone jest wodą oczyszczoną (za pomocą pomp wody płuczącej) oraz powietrzem (za pomocą dmuchaw). Proces płukania polega na przepływie przez filtr kolejno: powietrza, mieszaniny wodno-powietrznej oraz wody, w kierunku wstecznym do przepływu wody w czasie filtracji. Woda popłuczna odprowadzana jest do kanalizacji sanitarnej.

Woda, po filtracji drugiego stopnia, magazynowana jest w zbiorniku wody czystej. Przed wtłoczeniem do sieci wodociągowej woda poddawana jest dezynfekcji za pomocą lampy UV. W sytuacjach awaryjnych woda może być dezynfekowana podchlorynem sodu. Jakość wody czystej, wprowadzanej do sieci wodociągowej, monitorowana jest w sposób ciągły sondami tlenu rozpuszczonego, mętności, potencjału redoks, odczynu i przewodności.

Średnia dobowa produkcja wody na SUW Czarny Dwór w 2019 roku wyniosła 15940 m³/d.

SUW STRASZYN

Woda surowa, ujmowana ze Zbiornika Straszyn dwoma rurociągami DN 1400 mm, przepływa przez sito obrotowe celem usunięcia zanieczyszczeń stałych, a następnie poprzez pompownię I stopnia przepompowywana jest do zlokalizowanej 40 m wyżej komory utleniania wstępnego. Do utleniania wody stosowany jest ozon, wytwarzany z powietrza w generatorze ozonu. Dodatkowo do komory ozonowania wstępnego doprowadzany jest ozon resztkowy z komory ozonowania pośredniego. Ozon dozowany jest przeciwprądowo poprzez dyfuzory ceramiczne zainstalowane na dnie komory. Woda po utlenianiu wstępnym kierowana jest do procesu koagulacji. Mieszanie wody z koagulantem odbywa się w dwóch komorach mieszaczy szybkich. Obecnie stosowany jest płynny koagulant glinowy. Woda z koagulantem wpływa do dwóch dwupoziomowych komór flokulacji. Sedymentacja powstałych w procesie flokulacji kłaczków zawiesiny prowadzona jest w dwóch prostokątnych osadnikach pokoagulacyjnych. Zawiesina pozostała po procesie sedymentacji w osadnikach usuwana jest na pięciu filtrach piaskowych. Filtry wypełnione są piaskiem kwarcowym, stanowiącym złoże filtracyjne. Woda odprowadzana jest z filtrów poprzez system drenażu zbudowany z płyty filtracyjnej, w której zainstalowane są szczelinowe dysze filtracyjne. Po filtracji piaskowej, woda kierowana jest do zbiornika pompowni pośredniej, skąd przetaczana jest do komory ozonowania pośredniego. Dozowanie ozonu odbywa się współprądowo i przeciwprądowo poprzez dyfuzory ceramiczne umieszczone na dnie komory. Po procesie utleniania pośredniego woda napływa na pięć filtrów wypełnionych granulowanym węglem aktywnym, na których zachodzi proces sorpcji zanieczyszczeń. Woda odprowadzana jest z filtrów węglowych poprzez system drenażu, zbudowany z płyty filtracyjnej, w której zainstalowane są szczelinowe dysze filtracyjne. Po filtracji na węglu aktywnym woda poddawana jest procesowi stabilizacji (tj. usuwaniu powstającego w procesie koagulacji agresywnego dwutlenku węgla) poprzez dozowanie roztworu wodorotlenku wapnia. Woda po stabilizacji magazynowana jest w zbiorniku wody czystej. Ostatnim procesem jest dezynfekcja końcowa chlorem gazowym i dwutlenkiem chloru. Dwutlenek chloru wytwarzany jest na miejscu z chlorynu sodu i kwasu solnego, w dedykowanym do tego celu generatorze. Stężenie chloru w wodzie mierzone jest w sposób ciągły analizatorem chloru. Woda czysta po procesie dezynfekcji wtłaczana jest do sieci wodociągowej poprzez pompownię II stopnia.

Filtry piaskowe i węglowe poddawane są cyklicznemu płukaniu, w celu usunięcia z nich nagromadzonych zanieczyszczeń i zapewnienia efektywnego usuwania zanieczyszczeń z wody. Płukanie filtrów prowadzone jest wodą oczyszczoną (za pomocą pomp wody płuczącej) oraz powietrzem (za pomocą dmuchaw). Proces płukania polega na przepływie przez filtr kolejno: powietrza, mieszaniny wodno-powietrznej oraz wody, w kierunku wstecznym do przepływu wody w czasie filtracji. Wody popłuczne, z procesu płukania filtrów oraz z procesu płukania osadników pokoagulacyjnych, kierowane są do osadnika radialnego. Po sklarowaniu, wody nadosadowe odprowadzane są do rzeki Raduni, natomiast osad nagromadzony w osadniku odprowadzany jest do kanalizacji poprzez pompownię osadów.

Średnia dobowa produkcja wody na SUW Straszyn w 2019 roku wyniosła 12720 m³/d.

SUW LIPCE

Woda z ujęcia kierowana jest pompami zainstalowanymi w studniach głębinowych na 2 kaskady napowietrzająco-odgazowujące, a następnie do zbiornika reakcji, w celu zajścia reakcji utlenienia zanieczyszczeń po napowietrzeniu wody. Stężenie tlenu w wodzie po napowietrzaniu monitorowane jest w sposób ciągły sondą tlenu rozpuszczonego. Po zbiorniku reakcji woda przepływa na system filtracji jednostopniowej, w celu usunięcia obecnych w wodzie zanieczyszczeń. Oczyszczanie wody odbywa się na 10 filtrach otwartych.

Filtry wypełnione są złożem filtracyjnym dwuwarstwowym. Dolną część złoża stanowi warstwa piasku kwarcowego, zalegająca bezpośrednio na systemie drenażowym filtrów, natomiast górną część stanowi warstwa antracytu (forma węgla). Korzyścią złoża dwuwarstwowego antracytowo-piaskowego jest efektywniejsze wykorzystanie w procesie filtracji całej objętości złoża filtracyjnego. Filtry zostały wyposażone w system drenażu, oparty na modułowych blokach typu TETRA.

Woda odpływająca z filtrów magazynowana jest w zbiorniku wody czystej. Przed wtłoczeniem do sieci wodociągowej woda poddawana jest dezynfekcji za pomocą lampy UV. W sytuacjach awaryjnych woda może być dezynfekowana podchlorynem sodu. Jakość wody czystej, wprowadzanej do sieci wodociągowej, monitorowana jest w sposób ciągły sondami tlenu rozpuszczonego, mętności, potencjału redoks, odczynu i przewodności.

Średnia dobowa produkcja wody na SUW Lipce w 2019 roku wyniosła 11170 m³/d.

SUW OSOWA

Woda z ujęcia kierowana jest pompami zainstalowanymi w studniach głębinowych na 4 kaskady napowietrzająco-odgazowujące, a następnie do zbiornika reakcji, w celu zajścia reakcji utlenienia zanieczyszczeń po napowietrzeniu wody. Po zbiorniku reakcji woda przepompowywana jest na system filtracji, w celu usunięcia obecnych w wodzie zanieczyszczeń. Układ rurociągów i armatury umożliwia pracę stacji uzdatniania zarówno w układzie filtracji jednostopniowej, jak również dwustopniowej. Obecnie oczyszczanie wody przebiega w układzie filtracji jednostopniowej na 19 filtrach pionowych ciśnieniowych.

Filtry wypełnione są piaskiem kwarcowym, stanowiącym złoże filtracyjne zalegające bezpośrednio na systemie drenażowym filtrów. Woda odprowadzana jest z filtrów poprzez system drenażu zbudowany z płyty filtracyjnej, w której zainstalowane są szczelinowe dysze filtracyjne.

Filtry poddawane są cyklicznemu płukaniu, w celu usunięcia z nich nagromadzonych zanieczyszczeń i zapewnienia efektywnego usuwania zanieczyszczeń z wody. Płukanie filtrów prowadzone jest wodą oczyszczoną (za pomocą pomp wody płuczącej) oraz powietrzem (za pomocą dmuchaw). Proces płukania polega na przepływie przez filtr kolejno powietrza, mieszaniny wodno-powietrznej oraz wody, w kierunku wstecznym do przepływu wody w czasie filtracji. Woda popłuczna odprowadzana jest do kanalizacji sanitarnej.

Woda po procesie filtracji magazynowana jest w zbiorniku wody czystej. Przed wtłoczeniem do sieci wodociągowej woda poddawana jest dezynfekcji za pomocą lampy UV. W sytuacjach awaryjnych woda może być dezynfekowana podchlorynem sodu. Jakość wody czystej, wprowadzanej do sieci wodociągowej monitorowana jest w sposób ciągły sondami tlenu rozpuszczonego, mętności, potencjału redoks, odczynu i przewodności.

Średnia dobowa produkcja wody na SUW Osowa w 2019 roku wyniosła 10990 m³/d.

SUW PRĘGOWO

Woda ze studni zbiorczej ujęcia drenażowego przetaczana jest pompami na 4 napowietrzacze kolumnowe, a następnie do zbiorników reakcji, w celu zajścia reakcji utlenienia zanieczyszczeń po napowietrzeniu wody. Po zbiorniku reakcji woda przepompowywana jest na system filtracji jednostopniowej, w celu usunięcia obecnych w wodzie zanieczyszczeń.

Oczyszczanie wody przebiega na 4 filtrach otwartych poziomych. Filtry wypełnione są piaskiem kwarcowym, stanowiącym złoże filtracyjne zalegające bezpośrednio na systemie drenażowym filtrów. Woda odprowadzana jest z filtrów poprzez niskooporowy system drenażu typu SELOP.

Woda po procesie filtracji kierowana jest do zbiornika wody czystej. Przed wtłoczeniem do sieci wodociągowej woda poddawana jest dezynfekcji podchlorynem sodu. Jakość wody czystej, wprowadzanej do sieci wodociągowej monitorowana jest w sposób ciągły sondami tlenu rozpuszczonego, mętności, odczynu, przewodności i chloru wolnego.

Średnia dobowa produkcja wody na SUW Pręgowo w 2019 roku wyniosła 6600 m³/d.

SUW ZASPA WODNA

Woda z ujęcia kierowana jest pompami zainstalowanymi w studniach głębinowych do zbiornika wody surowej, a następnie przetaczana pompami na system natleniania i filtracji wody, w celu usunięcia obecnych w wodzie zanieczyszczeń. Układ rurociągów i armatury umożliwia pracę stacji uzdatniania zarówno w układzie filtracji jednostopniowej, jak również dwustopniowej. Obecnie stacja funkcjonuje w układzie filtracji jednostopniowej na 6 filtrach pionowych ciśnieniowych.

Przed procesem filtracji do wody dozowany jest czysty tlen. W przeciwieństwie do pozostałych stacji uzdatniania w Gdańsku, do natleniania wody nie jest wykorzystywane powietrze, a czysty tlen. Tlen w postaci ciekłej magazynowany jest na terenie stacji uzdatniania w przeznaczonym do tego celu zbiorniku, a następnie odparowywany w tzw. parownicy i wprowadzany do wody. Skuteczne wymieszanie czystego tlenu z wodą zapewnia zainstalowany na rurociągu wody tzw. mieszacz statyczny. Stężenie tlenu w wodzie przed filtrami monitorowane jest w sposób ciągły sondami tlenu rozpuszczonego.

Woda czysta, odpływająca z filtrów kierowana jest do zbiornika wody czystej. Przed wtłoczeniem do sieci wodociągowej woda poddawana jest dezynfekcji za pomocą lampy UV. W sytuacjach awaryjnych woda może być dezynfekowana podchlorynem sodu. Jakość wody czystej, wprowadzanej do sieci wodociągowej monitorowana jest w sposób ciągły sondami tlenu rozpuszczonego, mętności, potencjału redoks, odczynu i przewodności.

Średnia dobowa produkcja wody na SUW Zaspa w 2019 roku wyniosła 4720 m³/d.

SUW DOLINA RADOŚCI

Woda z ujęcia kierowana jest pompami zainstalowanymi w studniach głębinowych na 2 kaskady napowietrzająco-odgazowujące, a następnie do zbiorników reakcji w celu zajścia reakcji utlenienia zanieczyszczeń po napowietrzeniu wody. Po zbiorniku reakcji woda przepompowywana jest na system jednostopniowej filtracji w celu usunięcia obecnych w wodzie zanieczyszczeń.

Oczyszczanie wody przebiega na 4 filtrach otwartych poziomych. Filtry wypełnione są piaskiem kwarcowym stanowiącym złoże filtracyjne zalegające bezpośrednio na systemie drenażowym filtrów. Woda odprowadzana jest z filtrów poprzez niskooporowy system drenażu typu SELOP.

Filtry poddawane są cyklicznemu płukaniu w celu usunięcia z nich nagromadzonych zanieczyszczeń i zapewnienia efektywnego usuwania zanieczyszczeń. Płukanie filtrów prowadzone jest wodą oczyszczoną za pomocą pomp wody płuczącej oraz powietrzem za pomocą dmuchaw. Proces płukania polega na przepływie przez filtr kolejno powietrza, mieszaniny wodno-powietrznej oraz wody w kierunku wstecznym do przepływu wody w czasie filtracji. Woda popłuczna odprowadzana jest do kanalizacji sanitarnej.

Woda po procesie filtracji magazynowana jest w zbiorniku wody czystej. Przed wtłoczeniem do sieci wodociągowej woda poddawana jest dezynfekcji za pomocą lampy UV. W sytuacjach awaryjnych woda może być dezynfekowana podchlorynem sodu. Jakość wody czystej, wprowadzanej do sieci wodociągowej monitorowana jest w sposób ciągły sondami mętności, potencjału redoks, odczynu i przewodności.

Średnia dobowa produkcja wody na SUW Dolina Radości w 2019 roku wyniosła 4220 m³/d.

SUW ZAKONICZYN

Woda z ujęcia kierowana jest pompami zainstalowanymi w studniach głębinowych na system napowietrzania i filtracji wody, w celu usunięcia obecnych w wodzie zanieczyszczeń. Układ rurociągów i armatury umożliwia pracę stacji uzdatniania zarówno w układzie filtracji jednostopniowej, jak również dwustopniowej na filtrach pionowych ciśnieniowych. Obecnie oczyszczanie wody przebiega w układzie filtracji jednostopniowej na 8 filtrach pionowych ciśnieniowych. Przed filtracją woda jest napowietrzana w aeratorach ciśnieniowych. Stężenie tlenu w wodzie po napowietrzaniu monitorowane jest w sposób ciągły sondami tlenu rozpuszczonego.

Filtry poddawane są cyklicznemu płukaniu, w celu usunięcia z nich nagromadzonych zanieczyszczeń i zapewnienia efektywnego usuwania zanieczyszczeń. Płukanie filtrów prowadzone jest wodą oczyszczoną (za pomocą pomp wody płuczącej) oraz powietrzem (za pomocą dmuchaw). Proces płukania polega na przepływie przez filtr kolejno: powietrza, mieszaniny wodno-powietrznej oraz wody, w kierunku wstecznym do przepływu wody w czasie filtracji. Woda popłuczna odprowadzana jest do kanalizacji sanitarnej.

Woda po procesie filtracji magazynowana jest w zbiorniku wody czystej. Przed wtłoczeniem do sieci wodociągowej woda poddawana jest dezynfekcji podchlorynem sodu. Dezynfekcja wody może być również prowadzona za pomocą lampy UV. Jakość wody czystej, wprowadzanej do sieci wodociągowej monitorowana jest w sposób ciągły sondami do pomiaru mętności, odczynu, przewodności i chloru wolnego.

Średnia dobowa produkcja wody na SUW Zakoniczyn w 2019 roku wyniosła 3950 m³/d.

SUW SMĘGORZYNO

Woda z ujęcia kierowana jest pompami zainstalowanymi w studniach głębinowych na system napowietrzania i filtracji wody, w celu usunięcia obecnych w wodzie zanieczyszczeń. Oczyszczanie wody przebiega w 4 pracujących równolegle filtrach pionowych ciśnieniowych. Przed każdym filtrem woda jest napowietrzana w aeratorach ciśnieniowych.

Filtry wypełnione są warstwą żwiru, zalegającego bezpośrednio na systemie drenażowym filtrów, która tworzy tzw. warstwę podtrzymującą dla warstwy filtracyjnej, oraz warstwą piasku kwarcowego, stanowiącego właściwe złoże filtracyjne. Woda odprowadzana jest z filtrów poprzez system drenażu zbudowany z płyty filtracyjnej, w której zainstalowane są szczelinowe dysze filtracyjne. Filtry poddawane są cyklicznemu płukaniu w celu usunięcia z nich nagromadzonych zanieczyszczeń i zapewnienia efektywnego usuwania zanieczyszczeń z wody. Płukanie filtrów prowadzone jest wodą oczyszczoną (za pomocą pomp wody płuczącej) oraz powietrzem (za pomocą dmuchaw). Proces płukania polega na przepływie przez filtr kolejno: powietrza, mieszaniny wodno-powietrznej oraz wody, w kierunku wstecznym do przepływu wody w czasie filtracji. Woda popłuczna odprowadzana jest do kanalizacji sanitarnej.

Woda po procesie filtracji magazynowana jest w zbiorniku wody czystej. Woda wtłaczana do sieci wodociągowej nie jest poddawana dezynfekcji. W sytuacjach awaryjnych woda może być dezynfekowana podchlorynem sodu.

Średnia dobowa produkcja wody na SUW Smęgorzyno w 2019 roku wyniosła 861 m³/d.

SUW OCZYSZCZALNIA WSCHÓD

Z uwagi na wysoką zawartość trudnego do usunięcia z wody jonu amonowego oraz bardzo niską twardość wody, zastosowano rozwiązanie polegające na mieszaniu wody z ujęcia z wodą z sieci wodociągowej, zasilanej z SUW Lipce. W tym celu woda ze studni głębinowych wprowadzana jest bezpośrednio do aeratora ciśnieniowego, celem jej napowietrzenia i odgazowania. Po aeratorze woda dopływa do zbiornika wody, do którego doprowadzona jest także woda z centralnego systemu wodociągowego, zasilanego z SUW Lipce. W zbiorniku następuje cykliczne mieszanie obu rodzajów wód w odpowiednio ustalonych proporcjach tak, aby obniżyć zawartość jonu amonowego do poziomu poniżej wartości dopuszczalnej dla wody pitnej oraz podwyższyć twardość wody.

Uzdatniona w systemie napowietrzania i mieszania woda poddawana jest dezynfekcji lampą UV i wprowadzana do sieci wodociągowej.

Średnia dobowa produkcja wody na SUW Oczyszczalnia Wschód w 2019 roku wyniosła 108 m³/d.

ZBIORNIKI, PRZEPOMPOWNIE i HYDROFORNIE

Zbiorniki są ważnym elementem systemu wodociągowego. Ich zadaniem jest gromadzenie wody.

Zbiorniki, oprócz magazynowania wody, mogą również:

- wyrównywać nierównomierność między dostawą a poborem wody,

- zabezpieczać równomierną pracę pomp oraz urządzeń oczyszczających wodę,

- istotnie zwiększać stopień niezawodności działania systemu wodociągowego,

- stabilizować ciśnienie w sieci wodociągowej, pod warunkiem, iż są zlokalizowane odpowiednio wysoko ponad obszarem konsumpcji wody (np. Zbiornik Wody Kazimierz),

- magazynować wodę do celów gaśniczych, własnych, a także na wypadek awarii urządzeń oraz sieci wodociągowej.

W Gdańsku woda pitna magazynowana jest w 23 zbiornikach, zgrupowanych w 9 kompleksach lokalizacyjnych:

Nazwa zbiornika Lokalizacja zbiornika Pojemność zbiornika

Sobieski Smoluchowskiego 4 x 5000 m³ = 20000 m³

Orunia Nowiny (Kampinoska) 4 x 5000 m³ = 20000 m³

Migowo Myśliwska 4 x 5000 m³ = 20000 m³

Cyganka Paganiniego 1000 m³ + 500 m³ = 1500 m³

Wysoki Dwór Wileńska 1500 m³ + 1500 m³ = 3000 m³

Stara Dolina Bytowska 270 m³ + 342 m³ = 612 m³

Góralska Góralska 300 m³

Kiełpino Łagowska 2 x 2500 m³ = 5000 m³

Sobieszewo "Kazimierz" Lazurowa 2 x 300 m³ = 600 m³

PRZEPOMPOWNIE I HYDROFORNIE

W celu utrzymania odpowiedniego ciśnienia oraz regulowania zapotrzebowania na wodę w poszczególnych strefach ciśnień, sieć wodociągowa Miasta Gdańska zaopatrzona jest w:

7 szt. przepompowni sieciowych i strefowych,

14 szt. stacji podnoszenia ciśnienia,

14 szt. hydroforni.

Hydrofornia to zespół urządzeń pompowo-zbiornikowych, który służy do zasilania w wodę pitną tych odbiorców, którzy są usytuowani poza zasięgiem ciśnienia sieci ulicznych. Hydrofornia jest wykorzystywana zazwyczaj do zasilania wysokich budynków lub zespołu kilku budynków. Urządzenie jest usytuowane na najniższej kondygnacji budynku lub w odrębnym zespole architektonicznym. Składa się z zespołu pomp i zbiornika ciśnieniowego wodno-powietrznego.

W Gdańsku prawie 90% wody przeznaczonej do picia pochodzi z ujęć głębinowych.

Woda głębinowa jest mniej narażona na zewnętrzne zanieczyszczenia oraz zawiera cenne dla zdrowia minerały: np. wapń, magnez, sód, potas.

SIECI WODOCIĄGOWE

Sieć wodociągowa to układ przewodów znajdujących się poza budynkami odbiorców, zaopatrujących w wodę ludność lub zakłady produkcyjne.

Przyłącze wodociągowe to przewód łączący nieruchomość z siecią wodociągową.

Magistrale wodociągowe są to rurociągi o średnicy powyżej średnicy ф250 mm.

Ogólna długość sieci wodociągowej w Gdańsku na dzień 31.12.2021 r. wyniosła 1 519, 235 km, w tym:

magistrale wodociągowe: 217,247 km

sieci rozdzielcze: 1 051,62 km

przyłącza wodociągowe: 250,368 km

ogółem sieć i przyłącza: 1492,361 km