Sączki

Zły stan sanitarny Gdańska, a w konsekwencji powtarzające się epidemie dotykające gdańszczan były powodem, dla którego postanowiono uporządkować miejski system wodociągowo-kanalizacyjny. Decyzja o budowie nowoczesnego systemu wodociągowo – kanalizacyjnego wraz z obiektami i pierwszą oczyszczalnią ścieków zapadła w połowie XIX wieku. Przedsięwzięcie zainicjował w 1863 roku nadburmistrz Gdańska Leopold von Winter. Głównym projektantem został inżynier budownictwa Eduard Friedrich Wiebe, a wykonawstwem zajęła się niemiecka firma J. & A. Aird. Budowę sieci kanalizacyjnej ukończono w 1871 roku, a oczyszczalni – w 1872.

Oczyszczalnia Sączki składała się z osadników wstępnych i rozległych pól irygacyjnych, które oczyszczały ścieki w sposób naturalny.

Zastosowane na oczyszczalni rozwiązanie pozwalało na skuteczne usuwanie ze ścieków azotanów (redukcja o ponad 80%) i fosforanów.

Obiekt ten, o pierwotnej powierzchni 160 - 180 ha, rozbudowany do 300 ha na początku XX wieku, pracował nieprzerwanie do lat 80/90 XX wieku.

W 1869 r. powstaje pierwsze nowoczesne ujęcie wody w Pręgowie.
Woda z ujęcia w Pręgowie rurociągiem o długości ok. 14 km płynie do retencyjnego zbiornika wody na Oruni.
Woda poprzez główną sieć miejską kierowana jest do przyłączonych domów.
Ścieki z domostw spływają grawitacyjnie ogólnospławnym systemem kanałów przez przepompownię Ołowianka i przepust pod Wisłą. Po wstępnym oczyszczeniu w betonowych osadnikach, ścieki przetaczane były systemem kanałów na rozległe poletka irygacyjne, gdzie następowała ich filtracja poprzez pokłady piasku.
Oczyszczone ścieki kierowano do Wisły w rejonie twierdzy Wisłoujście.

Czy wiesz, że?

Piasek używany do filtrowania ścieków był następnie wykorzystywany do użyźniania powstałego obok Sączków gospodarstwa rolnego (do uprawy zbóż, jarzyn, owoców, roślin strączkowych, zwłaszcza szparagów, tytoniu, pozyskiwania siana).

Na początku XX wieku skanalizowano i podłączono do tego systemu dzielnicę Wrzeszcz. W 1907 roku ukończono budowę sieci kanalizacyjnej i przepompowni ścieków w Nowym Porcie, doprowadzając ścieki na poletka przepustem pod Martwą Wisłą.

Gdy w 1977 roku uruchomiono Oczyszczalnię Ścieków Gdańsk Wschód, przekierowano tam większość ścieków. Sączki (których powierzchnię zmniejszono do 30 ha) przejmowały już tylko ścieki z lokalnego układu kanalizacyjnego Stogów. Nieużytkowane obszary pól uległy dewastacji na dużą skalę z powodu nielegalnego poszukiwania bursztynu. Ostatecznie obiekt zamknięto w 1991 r., kierując wszystkie ścieki do Oczyszczalni Wschód, a formalnie zlikwidowano w roku 1994.

Dane o obiekcie

Sączki (Rieselfeld):

pole irygacyjne w dzielnicy Stogi powstałe w latach 1869-1871
do 1877 roku tereny łąkowe i lasów świerkowych między Stogami a Wisłojuściem, po 1877 pierwsza gdańska oczyszczalnia ścieków,
obszar stopniowo powiększano, od 160-180 ha do ok. 300 ha na początku XX wieku
przepustowość pól wynosiła 22 000 m³ na dobę