Aktualności
Ocena odporności ujęć komunalnych Gdańska na skutki suszy
Dzięki współpracy z Państwowym Instytutem Geologicznym - Państwowym Instytutem Badawczym, odział w Gdańsku mamy wiedzę jaka jest podatność gdańskich ujęć wody na zjawisko suszy.
Przeanalizowane zostały warunki hydrogeologiczne każdego ujęcia wody ze szczególnym uwzględnieniem tych parametrów, które mają istotny wpływ na rozwój niżówki hydrogeologicznej. W tym celu od marca 2020 r. do października 2021 r. były prowadzone pomiary zwierciadła wód podziemnych w wybranych piezometrach monitoringów osłonowych gdańskich ujęć.
Wnioski z przeprowadzonych badań są następujące:
- Ujęcia wód podziemnych Gdańska cechuje duża odporność na suszę hydrogeologiczną. Przyczynia się do tego korzystne położenie największych ujęć komunalnych w systemie krążenia wód – są zlokalizowane w strefach drenażu „Czarny Dwór”, „Zaspa”, „Lipce”, „Dolina Radości”, „Pręgowo”. Cyklicznie pojawiające się niżówki hydrogeologiczne nie wpływają na stan eksploatacji wód podziemnych. W przypadku pojawienia się długotrwałej i głębokiej niżówki hydrogeologicznej eksploatacja wód podziemnych w pierwszym (płytkim) poziomie wodonośnym może być ograniczona na ujęciu „Osowa” i „Smęgorzyno”.
- Przy wykorzystaniu modeli matematycznych ustalono niewielki wpływ procesów urbanizacyjnych zachodzących na obszarach zasilania wód podziemnych na stan zasobów i możliwości eksploatacyjnych ujęć komunalnych Gdańska. Duża odporność ujęć na te procesy wynika ze szczególnych cech gdańskiego systemu wodonośnego. Obszary zasilania rozprzestrzeniają się na dużym obszarze Pojezierza Kaszubskiego, system obiegu wody jest rozbudowany w profilu pionowym i obejmuje wielopiętrową strukturę wodonośną.
- Do ujęć zagrożonych skutkami niebezpiecznych zjawisk: powódź, podtopienia, nagłe deszcze nawalne należą ujęcia: „Lipce” i „Dolina Radości”, w mniejszym stopniu „Oczyszczalnia Wschód”, „Krakowiec” i „Świbno”.
- Ujęcie wód powierzchniowych „Straszyn” jest zlokalizowane w zlewni narażonej na skutki suszy hydrologicznej. Odporność ujęcia na zagrożenie jest jednak duża, z uwagi na kaskadę zbiorników retencyjnych, zlokalizowanych w górnej części zlewni. Zapewniają one wyrównaną retencję wód w Raduni, a zwłaszcza w Zbiorniku Goszyńskim z którego ujęcie czerpie wodę. W świetle prognozowanych zmian klimatycznych nie można wykluczyć wystąpienia skrajnie niskiej niżówki, która może negatywnie wpłynąć na pobór wód na ujęciu „Straszyn”. Przewiduje się jednak, że takie potencjalne sytuacje mogą być bardzo rzadkie, a ich czas trwania niezbyt długi.
- Prognozowane zmiany klimatyczne, zgodnie z rozważanymi scenariuszami, nie wpłyną istotnie na możliwości eksploatacyjne ujęć wód podziemnych Gdańska.
Niżówka hydrogeologiczna i susza geologiczna to procesy wieloletnie, dlatego pomimo, że aktualnie gdańskie ujęcia wody nie są zagrożone, badania będą kontynuowane w bieżącym roku. W przyszłości rozważane jest wytypowanie dodatkowych otworów obserwacyjnych do badań monitoringowych / lub rozszerzenie sieci otworów obserwacyjnych objętych monitoringiem wód podziemnych oraz częstotliwości pomiarów w niektórych z nich.
Dzięki współpracy z Państwowym Instytutem Geologicznym - Państwowym Instytutem Badawczym, odział w Gdańsku mamy wiedzę jaka jest podatność gdańskich ujęć wody na zjawisko suszy.
Przeanalizowane zostały warunki hydrogeologiczne każdego ujęcia wody ze szczególnym uwzględnieniem tych parametrów, które mają istotny wpływ na rozwój niżówki hydrogeologicznej. W tym celu od marca 2020 r. do października 2021 r. były prowadzone pomiary zwierciadła wód podziemnych w wybranych piezometrach monitoringów osłonowych gdańskich ujęć.
Wnioski z przeprowadzonych badań są następujące:
- Ujęcia wód podziemnych Gdańska cechuje duża odporność na suszę hydrogeologiczną. Przyczynia się do tego korzystne położenie największych ujęć komunalnych w systemie krążenia wód – są zlokalizowane w strefach drenażu „Czarny Dwór”, „Zaspa”, „Lipce”, „Dolina Radości”, „Pręgowo”. Cyklicznie pojawiające się niżówki hydrogeologiczne nie wpływają na stan eksploatacji wód podziemnych. W przypadku pojawienia się długotrwałej i głębokiej niżówki hydrogeologicznej eksploatacja wód podziemnych w pierwszym (płytkim) poziomie wodonośnym może być ograniczona na ujęciu „Osowa” i „Smęgorzyno”.
- Przy wykorzystaniu modeli matematycznych ustalono niewielki wpływ procesów urbanizacyjnych zachodzących na obszarach zasilania wód podziemnych na stan zasobów i możliwości eksploatacyjnych ujęć komunalnych Gdańska. Duża odporność ujęć na te procesy wynika ze szczególnych cech gdańskiego systemu wodonośnego. Obszary zasilania rozprzestrzeniają się na dużym obszarze Pojezierza Kaszubskiego, system obiegu wody jest rozbudowany w profilu pionowym i obejmuje wielopiętrową strukturę wodonośną.
- Do ujęć zagrożonych skutkami niebezpiecznych zjawisk: powódź, podtopienia, nagłe deszcze nawalne należą ujęcia: „Lipce” i „Dolina Radości”, w mniejszym stopniu „Oczyszczalnia Wschód”, „Krakowiec” i „Świbno”.
- Ujęcie wód powierzchniowych „Straszyn” jest zlokalizowane w zlewni narażonej na skutki suszy hydrologicznej. Odporność ujęcia na zagrożenie jest jednak duża, z uwagi na kaskadę zbiorników retencyjnych, zlokalizowanych w górnej części zlewni. Zapewniają one wyrównaną retencję wód w Raduni, a zwłaszcza w Zbiorniku Goszyńskim z którego ujęcie czerpie wodę. W świetle prognozowanych zmian klimatycznych nie można wykluczyć wystąpienia skrajnie niskiej niżówki, która może negatywnie wpłynąć na pobór wód na ujęciu „Straszyn”. Przewiduje się jednak, że takie potencjalne sytuacje mogą być bardzo rzadkie, a ich czas trwania niezbyt długi.
- Prognozowane zmiany klimatyczne, zgodnie z rozważanymi scenariuszami, nie wpłyną istotnie na możliwości eksploatacyjne ujęć wód podziemnych Gdańska.
Niżówka hydrogeologiczna i susza geologiczna to procesy wieloletnie, dlatego pomimo, że aktualnie gdańskie ujęcia wody nie są zagrożone, badania będą kontynuowane w bieżącym roku. W przyszłości rozważane jest wytypowanie dodatkowych otworów obserwacyjnych do badań monitoringowych / lub rozszerzenie sieci otworów obserwacyjnych objętych monitoringiem wód podziemnych oraz częstotliwości pomiarów w niektórych z nich.